اما بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی در سوئیس می‌گویند که این رأی گیری، بیش از آنکه درباره یک سمبل مذهبی باشد و بیش از آنکه درباره روابط سوئیس و اسلام باشد در حقیقت نشان‌دهنده نگرانی مردم این کشور درباره مهاجرت است.
شبکه خبری بی‌بی‌سی در گزارشی در این باره نوشت، از میان 7 میلیون و 600هزار جمعیت کشور سوئیس، 23درصد خارجی هستند و این به معنای آن است که سوئیس یکی از مهاجرپذیرترین کشورهای اروپایی است.
در بین دهه 1960تا70میلادی، کارگران زیادی از کشورهای ایتالیا، پرتغال و بعدها از شبه‌جزیره بالکان برای کار در بخش صنایع سوئیس با دستمزدی اندک به این کشور مهاجرت کردند. اکنون سوئیس مرزهای خود را به روی اعضای اتحادیه اروپا گشوده است و عده زیادی از مردم این کشورها نیز به سوئیس سرازیر شده‌اند.
اما در سوئیس موضوع مهاجرت همواره موضوعی جنجالی بوده است. اغلب احزاب دست راستی با مهاجرت مخالفت کرده‌اند ولی اکنون نگرانی‌ها از جانب حزب سبز سوئیس نیز مطرح شده است.
بوریس زورکر، اقتصاددان سوئیسی در این باره می‌گوید: من اطمینان دارم که بخش عظیم ثروتی که در سوئیس وجود دارد، مدیون مهاجران و کارگران خارجی است که در این کشور کار می‌کنند. اگر به این افراد نیازی نبود، در وهله اول، آنها اصلا به سوئیس نمی‌آمدند.
باستین ژیرو از حزب سبز این کشور که مخالف مهاجران است می‌گوید: حقیقت این است که افزایش جمعیت در سوئیس به‌دلیل افزایش میزان مهاجرت به این کشور است. ما پول زیادی جذب می‌کنیم اما به همراه این پول، شاهد تورم در بهای اجناس هستیم. پیداکردن آپارتمان، بسیار سخت‌تر از گذشته شده. نتیجه این است که افزایش جمعیت، عواقب منفی‌ای به همراه دارد.
بعضی از اعضای این حزب اینطور استدلال می‌کنند که سوئیس گنجایش لازم را برای مهاجران جدید ندارد. آنها معتقدند که فراهم کردن محل اسکان برای تمام مهاجران باعث می‌شود که سوئیس نیز مانند سنگاپور به یک دولت‌شهر تبدیل شود.
البته تردیدی نبود که این واکنش، با استقبال حزب مردم سوئیس روبه‌رو می‌شود. اما جامعه تجاری سوئیس در این‌باره هشدار داده است.
بوریس زورکر، اقتصاددان مدعی است که وجود خارجی‌ها برای اقتصاد سوئیس ضروری است، اقتصاد سوئیس بزرگ‌تر از آن است که تنها وابسته به مردم سوئیس باشد. ما به مهاجران وابسته‌ایم.
در این میان پیشنهادهایی برای محدود کردن مهاجرت مطرح شده‌است. اما بیکاری در سوئیس روز به روز در حال افزایش است. بهای مسکن نیز رو به فزونی است. بسیار مشکل می‌توان آپارتمان ارزان قیمت پیدا کرد و با این حال جمعیت مرتبا افزایش پیدا می‌کند. حزب مردم سوئیس، پیشنهادهای تازه‌ای برای کنترل میزان مهاجرت تدوین کرده است. از جمله، این حزب پیشنهاد داده که تعداد شهروندان اتحادیه اروپا محدود شود. حزب مردم امیدوار است که بتواند در این باره حمایت حزب سبز را نیز به دست آورد.
هنوز روشن نیست که این پیشنهادها چگونه می‌تواند با قانون آزادی تردد که سوئیس با آن موافقت کرده هماهنگ شود. درست مانند منع ساخت مناره، سیاست جدید مهاجرت نیز ممکن است کشور سوئیس را رو در روی تعهدات بین‌المللی خود قرار دهد.
